Çöl Fırtınası

Çöl Fırtınası, Körfez Savaşı veya Birinci Körfez Savaşının kod adıdır (Operation Desert Storm). 2 Ağustos 1990 tarihinde Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesi nedeniyle başlayan krizin sonucunda, ABD öncülüğünde ve aralarında Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır'ında bulunduğu kırka yakın ülkenin dahil olduğu koalisyon gücünün Irak'a karşı düzenlediği askeri harekat 17 Ocak 1991-28 Şubat 1991 tarihleri arasında devam etmiştir.

Çöl fırtınası Harekâtı, Körfez Savaşı, Kuveyt Savaşı, Basra Körfezi Savaşı veya Birinci Irak Savaşı gibi adlarla da anılır.

Irak'ın güneydoğu komşusu Kuveyt'i 2 Ağustos 1990 tarihinde işgal etmesi uluslararası tepkilere neden olmuş ve bu tepkilerin sonucunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyeleri işgalci olarak tanımlanan Irak'a karşı bir dizi ekonomik yaptırım uygulanması kararına vardı. Dönemin ABD Başkanı George H. W. Bush kendi ülkesine ait askeri birlikleri Suudi Arabistan'a yollarken, diğer ülkelere de bölgeye askeri güç göndermeleri çağrısını yaptı. Bu çağrıya karşılık olarak II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan en geniş çaplı askeri koalisyon gücü bölgeye konuşlandırıldı. Koalisyon gücünün asıl ağırlığını ABD oluştururken Birleşik Krallık, Fransa, Suriye, Mısır ve Suudi Arabistan diğer büyük katkı sağlayan güçlerdi. Savaşın 60 milyar ABD Doları tutan maliyetinin 36 milyarlık kısmını Suudi Arabistan tek başına karşıladı.

Çöl fırtınası Harekâtı, 17 Ocak 1991 gecesi Irak güçlerini Kuveyt'ten çıkartmaya zorlamak amacıyla yapılan hava bombardımanıyla başladı. Irak ordusunun direncini neredeyse tamamen kıran uzun hava saldırılarını 24 Şubat'taki kara Harekâtı takip etti. Birkaç gün süren kara Harekâtı sonunda Irak'ı Kuveyt'ten tamamen çıkaran koalisyon güçleri mutlak bir zafer kazandı. Kuveyt'in kurtarılmasının ardından, geri çekilen Irak birlikleri ülkelerinin içinde takip edilmedi ve kara Harekâtının başlamasından 100 saat gibi kısa bir süre sonra ateşkes ilan edildi. Savaş süresince Irak, Kuveyt'te Irak sınırında sürdürülen hava ve kara harekatlarına karşılık olarak Suudi Arabistan'da konuşlu koalisyon hedeflerine ve İsrail'e karşı Scud füzeleriyle karşılık vermekten öte ciddi bir direniş gösteremedi.

Nisan 1991'de kabul edilen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 687 no'lu kararıyla ateşkes hükümleri ilan edildi. Ancak 687 no'lu karara yönelik uygulamalar ve bu kararı takip eden diğer bazı kararların sonuçları 12 yıl sonra başlayacak ikinci körfez savaşına neden oldu.

Çöl fırtınası Harekâtı, Dünya'da televizyonlar tarafından canlı yayınlanan ilk savaştır ve bu yönüyle medya dünyasında ve kültürel hayatta adeta yeni bir çığır açmıştır.