Büyük Sahra Çölü

Büyük Sahra Çölü, Kuzey Afrika kıtasının ortalarında 9.000.000 kilometre kare büyüklüğünde bir çöldür. Sahra ismini Arapçadaki sahara kelimesinden almıştır. Türkçe anlamı büyü demektir. Dünyanın en büyük sıcak çölüdür. Büyük Sahra Çölünün oluşumu 2. 5 milyon yıl öncesine dayandığı tahmin edilmektedir. Amerika Birleşik Devletler toprakları büyüklüğünde olup, bir tarafı Atlas okyanusu kıyılarına bir tarafı kızıl deniz kıyılarına kadar uzanır. Büyük Sahra Çölün de 3265 metre yüksekliğinde (Tibesti, Ahaggar) gibi dağlarda vardır. Buralara yağmur diğer taraflara nazaran fazla yağdığından bu dağların eteklerinde yazları göçebe kabileler yaşar. Fakat çölün diğer bölümlerine yıllarca yağmur yağmaz. Yüzeyinin %20'lik kısmı çöl kumu ile kaplı kalan büyük bir bölümü ise kaya ve molozlarla kaplıdır.

Büyük Sahra Çölünün yüzeyi mineral bakımından çok zengindir. Bu sebepten çöle ilk yağmur damlaları düştüğü andan itibaren bitki tohumları birkaç gün içerisinde yeşillenir. Mineral bakımından zengin olan bu tabaka rüzgârların etkisiyle Dünyanın dört bir tarafına dağılır ve oradaki bitkilere besin kaynağı olur.

Büyük Sahra Çölünün iklimi çoğu zaman kuraktır, sıcaklık geceleri 25-30 derece ye kadar çıkarken gündüzleri 45-50 dereceye ulaşır. Kumlu sıcak bölgelerde çok büyük kum fırtınaları oluşur. Yağmur kuzey bölgelerde kış yağmuru etkisi yaparken, güney bölgelerde tropikal etkisi gösterir. Büyük Sahra Çölünün içerisinden akarsu olarak nil nehri ve Nijer nehri geçer. Büyük sahra içerisinde 20 adet göl bulunur bu göllerin içerisinden yalnız birinden içme suyu sağlanır. Diğer göllerin suyu tuzludur. Yer altı sondajlarıyla su ihtiyaçlarını karşılamaktadırlar. Buralara en son 1979 yılında kar yağdığı görülmüştür.

Büyük Sahra Çölüiçerisinde kurulmuş olan (Cezayir, Çad, Mısır, Libya, Fas, Tunus, Moritanya, Mali, Nijar, Sudan, Batı Sahra) devletleri vardır. Büyük Sahra Çölünde 2.000.000 insan yaşamaktadır. Bunların %60 şehir ve köylerde yerleşik düzende yaşarken %40 ise göçebe ve kabile şeklinde çölde ve vahalarda yaşamaktadır. Vahalar çok verimli suyu bulunan topraklardır. Buralarda hurma ağaçları çoktur, sebze, mey ve buğday, arpa gibi tahıllarda yetiştirirler. Yaşam alanı dışında kalan büyük ölçüde kumla kaplı ıssız kum çölleri bulunmaktadır.